In ieder leven vinden overgangsmomenten plaats waarbij we een stap zetten een nieuwe fase in. Denk aan een nieuw levensjaar, een nieuw huis, een nieuwe baan, maar ook de komst van een baby, het sterven van een dierbare of een scheiding.
Bij zo’n stap zijn drie fases te onderscheiden: je neemt afscheid, je staat stil in het huidige moment en je opent je voor de toekomst.
Hoe bewuster je deze stap voorbereidt, des te minder blijft er ‘hangen’ van het oude.
Je ervaringen uit het verleden beïnvloeden je toekomst. Als je een overgangsfase niet bewust beleeft en de periode ervoor onvoldoende los laat kan dit onnodig belastend zijn voor de toekomst.
Wanneer je de overgangsfasen in je leven op een voor jou zinvolle wijze markeert, kun je ‘schoon’ en vervuld een volgende fase ingaan. Je markeert zo’n overgangsfase door het in een bijzonder moment bewust te beleven. Zo’n moment noem ik een ritueel.
Ik ondersteun je met een voor jou passend persoonlijk ritueel, waarin zang en muziek een rol kunnen spelen.
Als onderdeel van een ritueel maak ik regelmatig gebruik van het labyrint, omdat je de drie genoemde fases in een labyrint heel goed kunt onderscheiden en ervaren.
Heilige momenten
Tijdens een ritueel zijn er altijd momenten dat je je verbonden weet met iets dat groter is, tijdloos en vertrouwd. Je stapt als het ware even buiten tijd en ruimte. De beleving is daardoor veel intenser. Deze heilige momenten behoren tot de kern van het ritueel.
De geestelijke wereld
Geboren worden en sterven, twee kanten van het leven, die met elkaar verbonden zijn. Het fysieke stopt bij het overlijden, en wat voortleeft is onze onstoffelijke kant, onze ziel en geest, die maar weinig mensen bewust kunnen waarnemen.
Net zoals je al contact kunt hebben met je ongeboren kind, kun je ook contact voelen met de overledene. In mijn werk tracht ik deze verbinding voelbaar te maken, deze verbinding met krachten uit de geestelijke wereld. In het alledaagse leven kunnen we ons verbonden voelen met deze krachten (de beschermengelen van jonge kinderen zijn hier een goed voorbeeld van) maar in onze jachtige levens maken we meestal geen tijd om ze bewust te voelen, er contact mee te maken.
In een ritueel kun je bewust deze krachten uitnodigen om aanwezig te zijn. Indiaanse en andere natuurvolken hebben dit altijd gedaan: ze stemden zich af op de windrichtingen waarbij ze de krachten verbonden aan die richting uitnodigden ter ondersteuning. De tijd verandert, de beleving wordt intenser, het lijkt of je even buiten de gewone werkelijkheid bent en aan iets raakt dat groter is dan het alledaagse. Woorden zijn hier moeilijk voor te vinden. Je bent met elkaar verbonden op een andere laag en je draagt het voortaan met je mee, je hoeft het maar op te roepen en je bent er weer mee verbonden.
Daan van Kampenhout verwoordt dit mooi:
“De essentie van een ritueel is niet in uiterlijkheden te vinden, maar zit in de beleving ervan. Tijdens een ritueel ben je even niet meer in de gewone tijd, maar in een speciale heilige tijd. Via rituelen kun je niet alleen dingen intensief beleven, je kunt ook iets vernietigen of iets starten, in stand houden, afbreken en op een nieuwe manier weer opbouwen.”
Ritueel en ceremonie
Soms wordt er verschil gemaakt tussen een ritueel en een ceremonie in de zin dat een ritueel vastgelegd zou zijn en een ceremonie iedere keer weer z’n eigen invulling krijgt door wat er op dat moment plaatsvindt. Ik maak dat onderscheid niet en gebruik de termen door elkaar. Mijn ervaring is dat tijdens een ritueel of ceremonie er altijd ruimte is voor veranderingen die op dat moment passend zijn en niet van tevoren bedacht kunnen zijn, waardoor het leven erdoorheen kan stromen.
De Groenlandse sjamaan Angaangaq schrijft in het boek ‘Smelt het ijs in je hart’ een mooi stuk over ceremoniën: Er bestaat niets belangrijkers in het leven dan ceremoniën….
Pas wanneer we leren lees verder
Voorbeelden van overgangsmomenten in het leven waar een ritueel past:
Iedere ingrijpende gebeurtenis rond een zwangerschap, want het is nooit meer hetzelfde als ervoor. Hierbij kun je denken aan een miskraam, een te vroeg geboren kind, een doodgeboren kind, een nooit geboren kind.
Geboorte
Adoptie
Doop
Eerste menstruatie
Verhuizing
Verandering van school
Op kamers/ uit huis gaan
Kindertijd afronden na therapie, na overlijden van ouders
Een belangrijke stap in je leven zetten
Afscheid van een groep, een dier, een persoon, een huis, stad, land, fase, voorwerp…..
Huwelijk
Scheiding
Menopauze
Pensioen
Sterven